Saxenda

Saxenda is een GLP-1 analoog medicament tegen overgewicht en obesitas dat voorgeschreven wordt aan mensen met een BMI van 30 of meer, of 27 of meer, indien zij complicaties ervaren als gevolg van hun overgewicht. Er wordt aanvullend gevraagd van de patiënt om ook dieet te volgen en de lichaamsbeweging te verhogen.[1]

Wat is GLP-1?

GLP-1 is een type hormoon dat in tal van levende wezens voorkomt. In het menselijk lichaam is incretine het GLP-1 hormoon. Dit hormoon zet de pancreas aan om insuline aan te maken. Wetenschappers maken al tal van jaren GLP-1 analogen. Dit zijn synthetische en semi-organische imitaties die, door manipulatie van de eiwitstrengen, functies van natuurlijke GLP-1 kopiëren, blokkeren en/of nieuwe functies toevoegen. Wetenschappers doen dit om de suikerverwerking bij mensen met diabetes te beïnvloeden, omdat hun lichaam daar zelf niet langer afdoende in slaagt.[1]

Voor wie en waar?

Dit medicament kan gekocht worden in apothekers, fysiek, dan wel online, door personen die, mits voorlegging van een doktersvoorschrift, kunnen aantonen dat zij aan pathologisch overgewicht lijden. De persoon dient de behandeling te combineren met lichaamsbeweging en dieet.

Voor alle duidelijkheid: In drogisten zoals Kruidvat vind je natuurmiddelen die afvallen bevorderen, maar geen GLP-1 medicamenten als Saxenda. Kruidvat mag als drogisterij immers geen voorschriftmedicatie verkopen. Apothekers verkopen dan weer niet alles wat drogisten verkopen: schoonheidsproducten, huishoudelijke gadgets, reisproducten etc. Tegenwoordig heb je wel hybride winkels die apotheek en drogist combineren, maar waar dat de verschillende assortimenten wel duidelijk afgebakend en gescheiden blijven.

Online kopen in België en Nederland

Je vindt online websites van fysieke apothekers die hun producten online voorstellen. Een ander verschijnsel zijn wat men noemt farmaceutische platformen. Zij combineren consultaties met dokters enerzijds met een aanbod van meerdere apothekers anderzijds en profiteren van de wetgevingen van verschillende EU landen en van de Europese wetten inzake vrij verkeer van personen, goederen, diensten en kapitaal.

Een voorbeeld van hoe sites slim gebruik maken van de wetgeving: Farmaceutische platformen met registratie in België bieden online consultaties aan met dokters die in Nederland gevestigd zijn. Telegeneeskunde (het geven van medisch advies van op afstand, via telefoon of digitale programma’s) is immers niet toegestaan in België maar wel in Nederland. Verder is het volstrekt legaal voor Belgen om op consultatie te gaan bij een Nederlandse arts, volgens de Nederlandse wetgeving, waardoor deze platformen binnen de lijnen van de wet blijven. De platformen hebben zelf overigens ook geen medicamenten in stock. Deze bevinden zich in de fysieke apotheken waarmee zij samenwerken. Pas nadat alle wettelijke formaliteiten in orde zijn worden medicamenten afgeleverd.

Klanten van farmaceutische platforms kiezen vanuit hun woonkamer het medicament dat ze denken nodig te hebben. Indien hij / zij nog geen voorschrift heeft wordt er een digitale doktersconsultatie geactiveerd. Na het bekijken, aanvullen en overlopen van de medische voorgeschiedenis van de klant maakt een gediplomeerd arts, geassocieerd met de site, een weloverwogen beslissing en levert een rechtmatig voorschrift af. De klant betaalt de kostprijs van het voorgeschreven product. Vervolgens int de administratieve dienst van het platform het voorschrift en gaat over op het plaatsen van de bestelling bij de fysieke apotheek waar het middel in stock is en organiseert de levering. Een dag later ligt het medicament thuis in de brievenbus.

Prijs en vergoeding

Wat prijzen betreft lijken de platformen op het eerste zicht iets duurder, maar als je dokterskosten en vervoer naar dokter en apotheek meerekent, zie je dat de totale som goedkoper uitvalt dan wanneer je bij je buurtapotheek koopt.
Saxenda wordt verder niet door de ziekenfondsen (België) maar wel door de zorgverzekeraars (Nederland) terugbetaald. Ben je dus staatsburger van Nederland dan heb je geluk!

Toediening

Het middel wordt subcutaan (onderhuids) toegediend via injectie. Er is geen versie voor gewichtsverlies die per tablet gegeven wordt. Er bestaat een GLP-1 analoog in tabletvorm maar die wordt voorgeschreven voor diabetes type 2, in een dosis die te laag is om van af te vallen. De dosis nodig voor gewichtsverlies kan vooralsnog niet in tabletvorm toegediend worden omdat het te veel bijwerkingen in het maag-darm systeem veroorzaakt. Via injecties worden de maag en de darmen omzeild.[1]

Alternatieven

Novo Nordisk is de farmaceutische gigant achter een deel van de bekendste GLP-1 analogen, waaronder Saxenda.

Contra-indicaties

Contraindicaties zijn medische situaties die de toepassing van een welbepaald medicament schadelijk kunnen maken. Onderstaande situaties maken het ongunstig om Saxenda te gebruiken:

• allergie aan liraglutide
• meervoudige endocriene neoplasie
• een persoonlijke of familiale voorgeschiedenis van schildklierkanker
• andere gelijktijdige glp-1 behandelingen
• maagproblemen die een trage vertering veroorzaken
• nier- of lever ziekte
• hoog niveau van triglyceriden
• hartproblemen
• problemen met pancreas of galblaas
• depressie of zelfmoordgedachten [1]

Ongewenste nevenwerkingen

Op korte termijn

Schildklierkanker

Testen op proefdieren hebben uitgewezen dat liraglutide bij hen schildklierkanker veroorzaakt. Bij mensen is er nog geen rechtstreeks verband gelegd tussen een behandeling met liraglutide en schildklierkanker, maar bij normaal gebruik gaat het dan ook over veel kleinere hoeveelheden dan die waar de proefdieren aan blootgesteld werden. Ook de wetenschap dat overgewicht op zichzelf kankerverwekkend is maakt dat het als verantwoord beschouwt wordt om, wanneer er sprake is van overgewicht met complicaties of obesitas, Saxenda te nemen. Voor mensen die geen ernstig overgewicht hebben maar gewoon lekker slank willen zijn is Saxenda niet geïndiceerd. Zij kunnen beter mildere afslankhulpmiddelen gebruiken, eveneens verkrijgbaar bij de apotheker, of in drogisterijen als Kruidvat, en daar lichaamsbeweging en een caloriearm dieet aan toevoegen.

Hoe dan ook is het onrustwekkend genoeg dat liraglutide kanker veroorzaakt bij proefdieren, en dit feit noopt tot aandacht en voorzichtigheid bij mensen. Om deze reden is het middel niet toegestaan voor mensen die schildklierkanker gehad hebben of die familieleden hebben die het hebben of gehad hebben. De uitlokkende factor om daadwerkelijk kanker te ontwikkelen als gevolg van een behandeling met Saxenda is bij mensen met een erfelijke last immers te groot.[1]

Pancreatitis

In zeldzame gevallen kan liraglutidegebruik tot een ernstige ontsteking van de pancreas lijden. Deze kans is iets groter bij mensen die liraglutide gebruiken voor gewichtsverlies (Victoza) (in tegenstelling tot mensen die het gebruiken om hun suikerspiegel in evenwicht te brengen, omdat de toegediende dosis liraglutide voor deze laatste indicatie veel lager ligt.[1][2]

De Saxenda behandeling

Saxenda wordt geïnjecteerd in dosissen van 0,6 mg, 1,2 mg, 1,8 mg, 2.4 mg of 3 mg.
In tegenstelling tot Ozempic (semaglutide), dat 1x wekelijks wordt toegediend, dien je Saxenda (liraglutide) 1x dagelijks in te nemen.

Injecteer het medicament subcutaan in de onderbuik, dij of bovenarm, eens per dag, eender wanneer, onafhankelijk van het tijdstip van je maaltijden.

De aanbevolen onderhoudsdosis bedraagt 3mg per dag.

Start de behandeling met 0.6 mg per dag gedurende 1 week. Drijf de dosis op met 0,6mg per wekelijkse intervals tot je aan 3mg dagelijks komt (week 1: 0,6mg; week 2: 1,2mg; week 3: 1,8mg etc.).

Wanneer jongeren tijdens escalatie een verhoging van de dosis niet tolereren keer dan terug naar de vorige dosis en hou deze iets langer aan. Dosisescalatie mag voor jongeren tot 8 weken duren.

Jongeren die de de onderhoudsdosis van 3 mg dagelijks niet verdragen mogen bij een dosis van 2,4mg blijven.

Volwassen patiënten met type 2 diabetes dienen tijdens hun Saxenda behandeling hun bloedglucose goed te monitoren.[1]

Medicatie wordt pas ingezet als dieet en lichaamsbeweging onvoldoende impact hebben

Omdat het enkel dan opweegt om de bijwerkingen van medicatie over je lichaam af te roepen. Zoals eerder gezegd wordt Saxenda voorgeschreven aan mensen met een BMI dat hoger ligt dan 27. Het idee is dat het gewicht van de persoon zijn / haar gezondheid moet bedreigen vooraleer het medicament voorgeschreven wordt. Dus niet mensen die zich gewoon een strakke lijn willen aanmeten. GLP-1 analogen hebben te veel bijwerkingen en risico’s om verantwoord te zijn voor gewoon afslanken. Experten zijn van mening dat aangepaste eetgewoonten en meer lichaamsbeweging de eerste aangewezen methoden zijn voor gewichtsverlies bij mensen die geen pathologisch overgewicht hebben. Onschuldige natuurmiddelen die gewichtsverlies bevorderen kunnen daaraan toegevoegd worden. Voorschriftplichtige geneesmiddelen echter worden voorbehouden voor mensen die een risicovolle mate van overgewicht hebben.[1]

Interessant om weten

Bronnen

1. Novo Nordisk. Saxenda liraglutide injection 3mg. December 2020. Updated 2023. Bezocht 10 mei 2024. https://www.novo-pi.com/saxenda.pdf
2. Russell D, Bazarbashi A , Lo A, Smith B N. Liraglutide-Induced Hemorrhagic Pancreatitis in a Nondiabetic Patient. Mei 2020. Bezocht 10 mei 2024. https://journals.lww.com/acgcr/Fulltext/2020/05000/Liraglutide_Induced_Hemorrhagic_Pancreatitis_in_a.8.aspx
3. Mehta A, Marso S P, Neeland I J. Liraglutide for weight management: a critical review of the evidence. Maart 2017. Bezocht 10 mei 2024. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5358074/